PERSBERICHT ERFGOED EN VISIE | 100 jaar Rivierenhof: kasteel krijgt duurzame totaalrestauratie
Erfgoedexperten nemen gigantisch dak onder handen en onderzoeken mogelijkheid tot plaatsen van zonneleien
13 juni 2023
Het Rivierenhof in Deurne, een begrip tot ver buiten Antwerpen, viert haar 100-jarig bestaan en kan meteen groot nieuws aankondigen: het historische kasteel in het park wordt binnenkort volledig onder handen genomen en krijgt een duurzame totaalrestauratie. Architecten- en adviesbureau Erfgoed En Visie uit Antwerpen, aangesteld door de provincie Antwerpen, kiest ervoor om de originele staat van het kasteel zo goed mogelijk te bewaren en tegelijkertijd in te zetten op duurzame innovaties. Zo willen ze het dak, fase één van het project, volledig isoleren én wordt de optie van het plaatsen van zonnepanelen onderzocht.
Het doel van Erfgoed En Visie, het gespecialiseerde architecten- en adviesbureau dat onder meer ook het erfgoed van het klassehotel Botanic Sanctuary Antwerp onder handen nam, is helder: de erfgoedexperten willen het kasteel in haar originele staat en waarde herstellen en tegelijkertijd verstandige, moderne keuzes maken op gebied van duurzaamheid en energiezuinigheid. De laatste herstellingswerken dateren immers al van 1980.
“We zijn bijzonder fier dat we kunnen helpen om een Antwerps monument als het deze klaar te maken voor de toekomst”, zegt Edith Vermeiren, CEO van Erfgoed En Visie. “Dit is wat erfgoed in Vlaanderen op vele plaatsen nodig heeft. We onderzoeken of het dak bedekt kan worden met leien met geïntegreerde zonnecellen, zodat ze voor energie-efficiëntie zorgen en geen afbreuk doen aan het uitzicht. Daarnaast bekijken we of dit op een slimme manier te combineren is met zonnepanelen. Zo zal men finaal een pak energie kunnen recupereren.”
De keuze voor leien, vandaag niet bepaald de meest voorkomende vorm van dakbedekking, komt er niet toevallig. In haar oorspronkelijke staat kende het kasteel al een majestueus dak met natuurleien. Edith Vermeiren: “Zo wordt het originele neoclassicistische kasteel maximaal hersteld naar haar oorspronkelijk uitzicht. Dat is van groot belang, zowel voor het dak als voor de rest van het kasteel. Maar aan het dak is best wat werk, want momenteel bevindt het zich in zeer slechte staat.” Concreet spreken we onder andere over ingerotte kepers, nat hout, door houtborende insecten aangetast houtwerk, dierlijke uitwerpselen, oppervlakteschimmel, verweerd lood, afbladderend schilderwerk, biologische vervuiling ...
“Tijdens de totaalrenovatie willen we ook rekening houden met de oorspronkelijke afwerking van de gevels, het schrijnwerk, tot zelfs de kleuren van de historische interieurs.”
18-eeuwse behangpapier
Om de juiste keuzes te kunnen maken en het kasteel zo goed mogelijk te herstellen in haar originele staat, duikt het team van Erfgoed En Visie tijdens het vooronderzoek écht de geschiedenis in. “Dit zorgde al voor enkele schatten op zolder, en dat mag je letterlijk nemen”, vertelt Edith Vermeiren. “Zo zijn er op de zolder van het kasteel nog restanten gevonden van het 18e-eeuws behangpapier en dakornamenten of pirons, die vroeger op de nok van de daken stonden. Het is de bedoeling om deze ornamenten terug te plaatsen, op hun oorspronkelijke plek.”
Daarvoor moeten we een hele poos terug in de tijd. Het kasteel Rivierenhof kent immers een heel rijke geschiedenis en fungeerde oorspronkelijk, in de late middeleeuwen, als pachthoeve. Sinds de 16de eeuw was het in gebruik als buitenverblijf. Bij de opening van het park in 1923, exact 100 jaar geleden, werd het herbestemd tot hotel-restaurant, zoals we het vandaag nog altijd kennen.
-----------------------------------------------------------------------------------------
Erfgoed en Visie is een architectuur- en adviesbureau dat zich specialiseert in restauratie- en erfgoedprojecten. Het bureau streeft een integrale monumentenzorg na waarbij het erfgoed niet alleen wordt bewaard, onderhouden en gerestaureerd, maar ook wordt ontsloten en zinvol functioneert in de actuele en toekomstige samenleving.

Niels Janssens